ဗုဒၶဘာသာေပ်ာက္ကြယ္ရျခင္း

ဗုဒၶဘာသာေပ်ာက္ကြယ္ရျခင္း အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူ၊ အာဖဂန္နစၥတန္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံမ်ား
=========================================================

ဗုဒၶဘာသာ သာသနာေတာ္ႀကီး၏ သာသနာျပဳမင္းတစ္ပါးအျဖစ္
ထင္ရွားခဲ့သည့္ သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီးသည္ ၉တိုင္း၊ ၉ဌာနသို႔
သာသနာျပဳရန္ေစလႊတ္ခဲ့ရာ “သု၀ဏၰဘူမိ” ဆိုသည့္ ဌာနတစ္ခု
အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။

အိႏၵိယႏိုင္ငံရွိ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ပ်က္ႀကီးကို ၂၀-ရာစုခန္႔က

တူးေဖာ္ရာမွ ေတြ႕ရွိခဲ့ေသာ ေၾကးပုရပိုဒ္မ်ားအရ “သု၀ဏၰဘူမိ”
ဆိုသည္မွာ “အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ စကၤပူ” စသည့္ (၃)ႏိုင္ငံ
ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ သထံုျပည္ကို “သု၀ဏၰဘူမိ”
ဟုေခၚေ၀ၚျခင္းသည္ ရာစုႏွစ္ေပါင္းအတန္ၾကာမွ ၎(၃)ႏိုင္ငံကို
နမူနာယူ၍ မွည့္ေခၚခဲ့ဟန္ရွိေၾကာင္း သမိုင္းသုေတသီတို႔က
ဆိုခဲ့သည္။ ၎(၃)ႏိုင္ငံရွိ ဘုရင္ႏွင့္တကြ ျပည္သူျပည္သားမ်ားပါ
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။

ထို႔ျပင္ ထိုေဒသအတြင္းရွိ ဗုဒၶဘာသာဘုရင္မ်ားတြင္ ၇-ရာစုခန္႔က
စုမၾတားကၽြန္းေတာင္ပိုင္း လင္းတန္းၿမိဳ႕၌ ထီးနန္းစိုက္ခဲ့သည့္
“သီရိ၀ိဇယမင္း” လက္ထက္တြင္ ဗုဒၶဘာသာအလြန္ပင္ ထြန္းကား
ခဲ့သည္။ ထိုမင္း၏ “သိရီ၀ိဇယ ယူနိဘာ၀ီတီ” တကၠသိုလ္ႀကီးသည္
ဂုဏ္သတင္းေမႊးပ်ံ႕၍ တစ္ျခားႏိုင္ငံမ်ားမွ စာသင္သားရဟန္းေတာ္
မ်ား သိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ လာေရာက္ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ ထိုမင္းႀကီး၏
အင္ပါယာႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာသည္လည္း အင္ဒိုနီးရွားကၽြန္းစုမ်ား အားလံုး
အျပင္ ပတ္၀န္းက်င္နယ္ပယ္မ်ားသို႔ပါ ျပန္႔ႏွံ႕သြားခဲ့သည္။

ဗုဒၶဘာသာသည္ ၎ကၽြန္းစုမ်ားထဲတြင္ ၃-ရာစုမွ ၁၄-ရာစုအထိ
ႏွစ္ေပါင္း ၁၈၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ ထြန္းကားျပန္႔ပြားခဲ့ၿပီး ကမၻာေက်ာ္
ကမၻာ့အံ့မခန္းျဖစ္ခဲ့ေသာ “ေဗာေဒါဗုေဒၶါ” ေစတီေတာ္ႀကီးႏွင့္
ေစတီပုထိုးေပါင္းေျမာက္ျမားစြာ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ထိုကၽြန္းသို႔ေရာက္ရွိၿပီးေနာက္ ၄-ရာစုခန္႔တြင္
ဟိႏၵဴဗုဒၶဘာသာ၀င္ ပလႅ၀ါကုန္သည္မ်ား သြားေရာက္ၾကၿပီး နယ္ေျမ
သစ္တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။ ပလႅ၀ါမင္းေတြဟာ ႏိုင္ငံငယ္ေလးမ်ား
အျဖစ္ရွိေနစဥ္ အိႏၵိယႏွင့္ ကူးလူးဆက္ဆံကာ ဟိႏၵဴျဗဟၼဏအယူ၀ါဒကို
ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။

သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီး ထိုကၽြန္းစုကို သာသနာျပဳၿပီးေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း
(၁၅၀၀)ခန္႔အၾကာတြင္ ထိုကၽြန္းစုမ်ားသို႔ မြတ္ဆလင္အာရပ္ကုန္သည္
မ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ အိႏၵိယသား မူဆလင္မ်ားသည္လည္းေကာင္း
စတင္၍ ကုန္စည္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားရင္း အေျခခ်ေနထိုင္
ခဲ့ၾကသည္။

ထို႔ေနာက္ အာရပ္မူဆလင္တို႔ အေျခခ်ရာမွ ကၽြန္းသူေတြနဲ႔ရင္းႏွီးၿပီး
လက္ထပ္ေပါင္းသင္းကာ မ်ိဳးပြားခဲ့ၾကသည္။ ထိုကၽြန္းစုမ်ားတြင္
မူဆလင္ကုန္သည္မ်ားမွ အႏုနည္းျဖင့္ လူေဖာက္သာသနာျပဳခ်ိန္တြင္
တစ္ဖက္မွ မူဆလင္စစ္တပ္မ်ားက ဥေရာပသို႔ အျပင္းအထန္ ခ်ီတက္
တိုက္ခိုက္ေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။

မ်ိဳးပြားႏႈန္းမ်ားသျဖင့္ မူဆလင္လူဦးေရ အင္အားေတာင့္တင္းလာသည့္
အရပ္ေဒသမ်ားတြင္ ဟိႏၵဴ/ဗုဒၶဘာသာ ဘုရင္မ်ားကို ထီးနန္းျဖဳတ္ခ်၍
စူလ္တန္ ဟုေခၚသည့္ မူဆလင္ဘုရင္ငယ္ေတြကို တင္ေျမွာက္ခဲ့ၾကသည္။

ထိုသို႔ျပဳလုပ္ၿပီးေနာက္ ရဟန္းေတာ္မ်ားကို ေခါင္းျဖတ္သတ္ျခင္း၊ အရွင္
လတ္လတ္မီးရႈိ႕သတ္ျခင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္သူမ်ားကို သတ္ျဖတ္ျခင္း၊
ေထာင္ခ်ျခင္း၊ ၿခိမ္းေျခာက္၍ မူဆလင္ဘာသာထဲသို႔ အတင္းဓမၼသြတ္သြင္းျခင္း
မ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အင္ဒိုနီးရွားစသည့္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာတို႔
ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ၾကရသည္။

အင္ဒိုနီးရွားကၽြန္းစုမ်ား၏ ေခ်ာင္က်ေသာအရပ္ေဒသမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာ
အဆက္အႏြယ္မ်ားအျဖစ္ စုစုေပါင္း ၂သန္းခန္႔က်န္ရွိၿပီး ကိုးကြယ္စရာ
ဘုရားမရွိ ၊ ေက်ာင္းမရွိႏွင့္ အမည္ခံ ဗုဒၶဘာသာမ်ားက်န္ရွိေနေသးေၾကာင္းကို
“ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး“ ၏ အင္ဒိုနီးရွားသာသနာျပဳ
မွတ္တမ္းစာအုပ္တြင္ စာမ်က္ႏွာ ၉၃ မွ ၉၆ အတြင္း ဖတ္ရႈ႕ေလ့လာႏိုင္သည္။

အင္ဒိုနီးရွားလူမ်ိဳးတို႔သည္ မူဆလင္တို႔၏ ၀ါးမ်ိဳမႈကို ခံရေသာ္လည္း ယေန႔တိုင္
ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဘာသာစကားသံုးစြဲမႈ အေတာ္မ်ားမ်ားကို မစြန္႔လႊတ္
ၾကေပ။ ႏိုင္ငံပိုင္ အင္ဒိုနီးရွားေလေၾကာင္းလိုင္းအား “ဂဠံဳ” ဟူ၍လည္းေကာင္း၊
ကမၻာေက်ာ္ အင္ဒိုနီးရွားသမၼတႀကီး ဆူဟာႏို၏ အမည္မွာ ပါဠိအသံျဖင့္
“သုကဏၰ” ျဖစ္ၿပီး ( သု = လွပေသာ ၊ ကဏၰံ - နား) လွပေသာနားပိုင္ရွင္ဟု
အဓိပၸါယ္ ရပါသည္။

ထို႔နည္းတူစြာပင္ အာဖဂန္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံတို႔သည္ ေရွးက ဗုဒၶဘာသာ
ထြန္းကားခဲ့ေသာတိုင္းျပည္မ်ားျဖစ္သည္။

အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံတြင္ ေပ ၃၀၀ခန္႔ျမင့္သည့္ ေက်ာက္ေဆာင္ႀကီးမ်ားေပၚတြင္
ထြင္းထုပူေဇာ္ထားသည့္ ေပ ၃၀၀ ခန္႔ျမင့္သည့္ ရပ္ေတာ္မူ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ႀကီးမ်ား
ကို မူဆလင္စစ္တပ္မ်ားက ေနာင္တြင္ဖ်က္စီး၍ ဒူးဆစ္ေလာက္သာတည္ရွိေတာ့သည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအားသတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ဘာသာထဲသို႔ အတင္းဓမၼသြတ္သြင္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္
ဗုဒၶဘာသာတို႔ ပ်က္သုန္းခဲ့ရသည္။

ယေန႔ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံသည္ ေရွးအခါက ဗုဒၶဘာသာအလြန္ထြန္းကားခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံတစ္ခု
ျဖစ္သည္။ ထိုႏိုင္ငံအတြင္းတြင္ရွိသည့္ “တကၠဆီလာ” ဟုေခၚေသာအရပ္ေဒသသည္
ဗုဒၶ၀င္က်မ္းဂန္မ်ားထဲ၌ မ်ားစြာပါ၀င္ခဲ့သည့္ အဌါရသ (၁၈)ရပ္ ပညာဆည္္းပူးရာ
“တကၠသိုလ္ေက်ာင္ေးတာ္ႀကီး” တည္ရွိခဲ့ရာ အရပ္ေဒသျဖစ္သည္။ ေနာင္တြင္ မူဆလင္
လူမ်ိဳးတို႔၏ ၀ါးမ်ိဳျခင္းခံရကာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ လံုး၀ခ်ဳပ္ၿငိမ္းခဲ့ရသည္။

ထိုသို႔ေသာ ဥပမာမ်ားကို နမူနာယူ၍ သာသနာေတာ္ႀကီးကို ကာကြယ္ရန္ “ေရႊျမန္မာ”
တို႔အား အသိေပးႏႈိးေဆာ္အပ္ပါသည္။

(အျဖဴေရာင္သူငယ္ခ်င္း)